La soie thaïlandaise, souvent appelée « La Reine des textiles », est un produit réputé par sa beauté et son identité. Le savoir-faire de ce patrimoine est transmis de génération en génération et inclut la tradition et la culture dans chaque étape de fabrication (dévidage , filage et tissage).

L’histoire de la production de la soie en Thaïlande remonte à la civilisation ancienne de Ban Chiang (3 000 ans A.v. JC.), au Nord-est du pays. En 1902, le roi Rama V décida d’améliorer la qualité de la soie, et invita une équipe d’experts japonais pour enseigner aux villageois la reproduction et l’élevage des vers à soie, ainsi que les techniques de tissage. Néanmoins, la soie thaïlandaisea été reconnu le jour où l’américain Jim Thompson l’utilisa pour faire des costumes destinés à la pièce de théâtre « Le roi et moi » en 1951. La soie thaïlandaise devînt alors célèbre dans le monde à travers cette fabuleuse production de Broadway.

Aujourd’hui, grâce à son histoire et à son art de tissage unique, la soie thaïlandaise se transforme en produit d’une forte valeur ajoutée, très recherché à la fois par la population locale et par les étrangers. En tant que souvenir touristique et produit exporté, elle rapporte annuellement entre 60 à 80 millions d’euros à la Thaïlande.

Afin de garantir la qualité de la soie thaïlandaise, le ministère de l’Agriculture et des Coopératives a annoncé, en accord avec sa Majesté la Reine Sirikit, qu'un paon serait utilisé comme emblème : le « Royal Peacock logo ». Cet emblème de Paon Royal, reconnue comme la certification de la marque de fabrique de la soie thaïlandaise, accentue la qualité de la matière première utilisée. La commission de la soie divise la soie thaïlandaise en quatre catégories basées sur les types de soie et les processus de production incluant le tissage et la teinture. La qualité de la soie et les techniques de production sont indiquées par les différentes couleurs des emblèmes. Ainsi le paon d'or fait référence à une soie de première qualité qui utilise des méthodes traditionnelles de production, le paon d'argent à une soie classique produite à partir d’une race de vers à soie spécifique, le paon bleu à une soie thaïlandaise dans laquelle sont utilisés des colorants chimiques, et le paon vert à la soie mélangée avec d’autres types de fils.

Nous remercions tout particulièrement Madame Orachart SUEBSITH, Déléguée permanente adjointe de la Thaïlande auprès de l’UNESCO, qui nous a permis de filmer l’ensemble de cet événement et de le diffuser dans le but de faire partager la richesse de ce patrimoine culturel thaïlandais à travers le monde. Egalement, Madame Jullada MEEJUL, Gestionnaire du dévelopement de connaisances & réseaux du "National Discovery Museum Institute" de Thaïlande pour sa qualité d'interprétariat.

Cf : Senawong P., Les liens qui unissent les Thaïs : coutumes et culture , Samaphan Publishing, Bangkok, 2007

Plus d'informations sur l'événement

__________________________________________

เนื่องในโอกาสเทศกาลความหลากหลายทางวัฒนธรรมนานาชาติ คณะผู้แทนถาวรไทยประจำองค์การความร่วมมือทางการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมระหว่างประเทศหรือยูเนสโก (UNESCO) ได้จัดงานวัฒนธรรม ศิลปะและวิชาการภายใต้หัวข้อ “ผ้าไหมไทย : มรดกวัฒนธรรม” ระหว่างวันที่ ๑๘ ถึง ๒๐ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๒ ณ องค์การยูเนสโก งานดังกล่าวประกอบด้วยสัมมนา นิทรรศการ การสาธิต การแสดงและการเดินแบบ

ผ้าไหมไทยหรือรู้จักกันในฐานะ ราชินีของผ้า เป็นผลิตภัณฑ์ที่มีชื่อเสียงทั้งในด้ามความสวยงามและความเป็นเอกลักษณ์ การผลิตไหมไทยเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่สืบต่อกันมาจากบรรพบุรุษสู่ลูกหลาน ในแต่ละขั้นตอนของการผลิตตั้งแต่การสาวไหม การทอผ้าไหมสะท้อนให้เห็นถึงวัฒธรรมและประเพณี

การผลิตผ้าไหมในประเทศไทยมีมาตั้งแต่สมัยอารยธรรมบ้านเชียง(มีอายุประมาณ ๓,๐๐๐ ปีก่อนคริสตกาล) ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศ ในปีพ.ศ. ๒๔๔๕ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระราชดำริในการยกคุณภาพการผลิตผ้าไหมไทย โดยการเชิญผู้เชี่ยวชาญจากประเทศญี่ปุ่นมาอบรบเทคนิคการผลิต การเลี้ยงไหมและการทอผ้าไหมแก่ชาวบ้าน แต่อย่างไรก็ตามผ้าไหมไทยก็ยังไม่เป็นที่รู้จักในต่างประเทศ จนกระทั่งจิม ทอมสัน ชาวอเมริกันได้นำผ้าไหมไทยไปตัดเย็บเป็นเครื่องแต่งกายนักแสดงในละครเรื่อง กษัตริย์และฉัน ในปี พ.ศ. ๒๔๙๔ นับแต่นั้นมาผ้าไหมไทยก็เป็นที่นิยมในระดับนานาชาติ

ประวัติความเป็นมาและศิลปะการทักทอที่เป็นเอกลักษณ์กลายเป็นมูลค่าเพิ่มที่สำคัญต่อผลิตภัณฑ์ผ้าไหมของไทยซึ่งเป็นที่นิยมจากชาวไทยและชาวต่างชาติในปัจจุบัน ผ้าไหมไทยเป็นของที่ระลึกทำรายได้ปีละประมาณ ๓,๐๐๐ ล้านบาท และส่งออกไปยังตลาดต่างประเทศปีละ ๙๐๐-๑,๐๐๐ ล้านบาท

เพื่อเป็นการพัฒนาไหมไทยให้มีคุณภาพและได้มาตรฐานสากล กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้ประกาศใช้เครื่องหมายรับรองตรานกยูงซึ่งได้รับพระราชทานจากสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ เป็นเครื่องหมายรับรองชนิดเส้นไหม และกรรมวิธีการผลิตผ้าไหม ซึ่งสามารถแบ่งได้เป็น ๔ ชนิด คือ นกยูงสีทองเป็นผ้าไหมที่ผลิตโดยใช้เส้นไหมและวัตถุดิบตลอดจนกระบวนการผลิตที่เป็นการอนุรักษ์ภูมิปัญญาพื้นฐานดั้งเดิมของไทย นกยูงสีเงินเป็นผ้าไหมที่ผลิตขึ้นโดยยังคงอนุรักษ์ภูมิปัญญาพื้นบ้านผสมผสานกับการประยุกต์ใช้เครื่องมือและกระบวนการผลิตบางขั้นตอน นกยูงสีน้ำเงินเป็นผ้าไหมที่ผลิตด้วยภูมิปัญญาของไทยแบบประยุกต์ใช้เทคโนโลยีการผลิตเข้ากับสมัยนิยมและเชิงธุรกิจ นกยูงสีเขียวเป็นผ้าไหมที่ผลิตด้วยกระบวนการผลิตและเทคโนโลยีสมัยใหม่ผสมผสานภูมิปัญญาไทยในด้านลวดลายและสีสันระหว่างเส้นใยแท้กับเส้นใยอื่นๆ ที่มาจากธรรมชาติ หรือเส้นใยสังเคราะห์รูปแบบต่างๆ

ขอขอบคุณ คุณอรชาต สืบสิทธิ์ รองผู้แทนถาวรไทยประจำยูเนสโก ในการอนุญาตคณะศูนย์จดหมายเหตุโสตทัศน์เพื่อการวิจัยถ่ายทำเทศกาลวัฒนธรรมนี้ รวมทั้งเผยแพร่มรดกวัฒนธรรมนี้ต่อผู้ชมจากทั่วโลก และคุณจุลลดา มีจุล หัวหน้าฝ่ายวิชาการและพัฒนาเครือข่าย สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ ในการเป็นล่ามภาษาไทยและฝรั่งเศสในสัมมนาต่างๆตลอดเทศกาล

ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับเทศกาล